Luo Guanzhong: Opowieść o Trzech Królestwach

Autor: Luo Guanzhong (罗贯中)
Tytuł: Opowieść o trzech królestwach (三国演义)
Wydawnictwo: angielskie tłumaczenie dostępne online w różnych formatach na stronach Uniwersytetu Adelajdy¹

Aż wstyd się przyznać, że do tej pory nie czytałem całości powieści Luo Guanzhong (罗贯中 ok. 1330 – ok. 1400). Owszem, znam fragmenty, które w uproszczonej wersji są często wykorzystywane jako podstawa czytanek dla dzieci (i studentów uczących się chińskiego), ale nie miałem do tej pory czasu na przeczytanie całości.

Z woli Niebios ugrzęzłem jednak samotnie w czasie tegorocznej majówki w stolicy, więc mogłem przebrnąć (ponad tysiąc stron) przez tę narodową chińską epopeję.

Muszę powiedzieć, ze czyta się świetnie. Nie wiem, czy to zasługa tłumaczenia (C.H. Brewitt-Taylor), czy też oryginał czytałoby się równie dobrze (może kiedyś), ale nie odczuwałem, bym obcował z tekstem z XIV wieku.

Widać co prawda, że Luo był wciąż zanurzony w tradycji mówionej. Podział na krótkie rozdziały, które kończą się zawsze w zawieszeniu, zostawiając czytelnika, czy raczej słuchacza, w niepewności, wskazuje, że tekst był pisany z myślą, iż będzie czytany zbiorowo. Ma to zresztą sens w społeczeństwie, gdzie poziom alfabetyzacji w przeszłości nie przekraczał nigdy kilku procent populacji.

Tłumaczy to też dlaczego uznaje się – i słusznie – kulturotwórczy charakter epopei Luo. Równocześnie, nie bez przesady można mówić, że Luo jest prekursorem współczesnej powieści historycznej.

Oczywiście, podobnie jak dzisiejszy twórcy gatunku, czasami „podkręca” fakty, aby lepiej służyły fabule. Nie brakuje też momentów interwencji sił nadprzyrodzonych, a wszystko jest obficie polane krwawym sosem i przyprawione niezliczoną ilością ściętych głów. Mamy tutaj wszystko. Romans, namiętność, głupotę, rozwagę, zdradę, wierność, pojedynki bohaterów i cwanych macherów. W porównaniu „Gra o Tron” to niewinna zabawa w piaskownicy, a przy tym całość jest oparta na faktach historycznych i życiu prawdziwych ludzi.

U osób niezaznajomionych z historią tego okresu (189-280) niezliczona liczba postaci i miejsc będzie powodować mętlik, ale radzę wydrukować sobie mapę, co chociaż ułatwi przestrzenne umiejscowienie wydarzeń.

—
¹ Wersja PDF z ilustracjami.